W dobie przyspieszonego stylu życia, chronicznego stresu i zaburzeń snu, coraz więcej osób sięga po naturalne metody ukojenia. Jednym z najbardziej wartościowych darów natury, jaki oferuje fitoterapia i aromaterapia, jest olejek eteryczny z melisy lekarskiej (Melissa officinalis). To wyjątkowa esencja o silnym działaniu uspokajającym, przeciwwirusowym i przeciwzapalnym, której właściwości potwierdza nie tylko tradycja zielarska, ale również współczesna nauka.

Melissa officinalis, czyli melisa lekarska, to wieloletnia roślina z rodziny jasnotowatych (Lamiaceae), pochodząca z rejonu Morza Śródziemnego. Już w starożytnej Grecji była stosowana jako środek „na smutki duszy i serca” – sam Paracelsus określał ją mianem eliksiru życia. W średniowieczu zaś, była ważnym składnikiem eliksiru karmelitańskiego.

Skład chemiczny – co kryje się w kropli olejku?

Skład olejku eterycznego z melisy jest zróżnicowany i zależy od czynników takich jak pochodzenie geograficzne, warunki uprawy oraz sposób ekstrakcji. Główne związki aktywne to:

  • Geranial (trans-cytral): odpowiada za cytrynowy zapach i wykazuje działanie przeciwbakteryjne.

  • Neral (cis-cytral): posiada właściwości przeciwbakteryjne i przeciwutleniające.

  • Citronellal: znany ze swojego działania odstraszającego owady oraz właściwości przeciwbakteryjnych.

  • β-Kariofilen: wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe.

  • Caryophyllene oxide: posiada właściwości przeciwgrzybicze.

Proporcje tych związków mogą się różnić w zależności od warunków środowiskowych i metod ekstrakcji.

Melisa – nie tylko na herbatkę

Większość z nas kojarzy melisę z herbatą, którą parzymy przed snem. Ale olejek eteryczny z tej rośliny to coś więcej – to skoncentrowana esencja jej działania. 

1. Naturalny reduktor stresu i lęku

Olejek z melisy działa kojąco na układ nerwowy. Jego aromat pomaga się zrelaksować, zmniejsza napięcie emocjonalne i wspiera walkę z bezsennością. Kilka kropel dodanych do dyfuzora może zdziałać cuda po stresującym dniu – uspokoi myśli i ułatwi zasypianie.

2. Skuteczna pomoc przy bólach głowy

Masz częste bóle głowy lub migreny? Olejek z melisy stosowany miejscowo (np. w rozcieńczeniu z olejem bazowym na skronie) może pomóc złagodzić dolegliwości bólowe. Jego działanie rozluźniające mięśnie i łagodzące napięcie sprawia, że warto go mieć pod ręką zamiast kolejnej tabletki.

3. Wsparcie dla odporności

Dzięki właściwościom przeciwwirusowym i przeciwbakteryjnym, olejek z melisy może wspierać organizm w walce z infekcjami. Idealnie sprawdza się w okresie jesienno-zimowym – wystarczy kilka kropel dodanych do inhalatora lub miski z gorącą wodą, aby wspomóc drogi oddechowe.

4. Naturalny kosmetyk

Melisa działa również przeciwzapalnie i łagodząco, dlatego olejek z niej może być dodatkiem do domowych kosmetyków. Świetnie sprawdza się przy pielęgnacji skóry wrażliwej, trądzikowej lub podrażnionej. Kilka kropel w kremie czy maseczce może przyspieszyć regenerację naskórka.

5. Środek na ukąszenia i drobne rany

Olejek z melisy to także skuteczny środek łagodzący przy ukąszeniach owadów i drobnych skaleczeniach. Działa antyseptycznie i przyspiesza gojenie się ran. Pamiętaj jednak, by zawsze stosować go rozcieńczonego!


Naukowo potwierdzone właściwości terapeutyczne 

    🧬 Działanie przeciwnowotworowe

    Badania in vitro wykazały, że olejek z melisy może hamować proliferację różnych linii komórek nowotworowych, takich jak A549 (rak płuc), MCF-7 (rak piersi) i HL-60 (białaczka). Mechanizm działania może obejmować indukcję apoptozy oraz hamowanie cyklu komórkowego [1].

    🧪 Aktywność przeciwutleniająca

    Olejek z melisy wykazuje silne właściwości przeciwutleniające, co potwierdzają testy takie jak DPPH i FRAP. Działanie to przypisuje się obecności m. in. związków fenolowych, które neutralizują wolne rodniki i chronią komórki przed stresem oksydacyjnym [2,3].

    🦠 Działanie przeciwdrobnoustrojowe

    Olejek z melisy wykazuje aktywność przeciwbakteryjną i przeciwgrzybiczą, szczególnie wobec bakterii Gram-dodatnich (np. Staphylococcus aureus, Bacillus cereus) oraz grzybów z rodzaju Candida. Mechanizm działania polega na uszkadzaniu błon komórkowych patogenów, prowadząc do ich lizy [4].

    Praktyczne zastosowanie olejku z melisy

    Zastosowanie

    Dawkowanie i opis

    Aromaterapia

    2–3 krople w dyfuzorze wieczorem lub w stresujących sytuacjach

    Masaż relaksacyjny

    1–2 krople na łyżkę oleju bazowego (np. z pestek winogron)

    Punktowo na opryszczkę

    1 kropla na łyżeczkę oleju, stosować 2–3 razy dziennie

    Kąpiel uspokajająca

    5 kropli zmieszanych z łyżką oleju ze słodkich migdałów i solą Epsom 

    Tonik/kompres na skórę

    1 kropla na 100 ml hydrolatu lub wody różanej (wytrząsnąć przed użyciem)


    Olejek eteryczny z melisy to naturalny, wielozadaniowy pomocnik, który może zająć zaszczytne miejsce w Twojej apteczce. Uspokaja, pielęgnuje, wspiera odporność i koi zmysły. W czasach, gdy coraz więcej osób wraca do natury, melisa przypomina, że czasem najprostsze rozwiązania są najlepsze.

    📚 Źródła naukowe

    [1] de Sousa AC. et al (2004) Melissa officinalis L. essential oil: antitumoral and antioxidant activities. J Pharm Pharmacol. 56(5):677-81.

    [2] HAJLAOUI H. et al (2021) Melissa officinalis essential oil: Chemical composition, antioxidant, antibacterial and antifungal activities-in vitro study. Journal of Pharmaceutical Research International, 33: 1529-1537.

    [3] Miraj S. et al (2017) Melissa officinalis L: A Review Study With an Antioxidant Prospective. J Evid Based Complementary Altern Med. 22(3):385-394.

    [4] Hăncianu M. et al (2008) Chemical composition and in vitro antimicrobial activity of essential oil of Melissa officinalis L. from Romania. Rev Med Chir Soc Med Nat Iasi. 112(3):843-7.